Harmonie is geen utopie!
Het is het resultaat van een transformatieproces.
Hoe dat precies in elkaar zit wil ik graag illustreren aan de hand van een voorbeeld. Dat lees je hieronder.
Hieronder laat ik je zien hoe de instant behoefte aan harmonie ervoor zorgt dat er alles behalve harmonie ontstaat. Ik laat je ook zien hoe harmonie wél mogelijk is als beide partners bereid zijn de stenen op te tillen en de waarheid onder ogen durven zien.
Harmonie in het samengesteld gezin van Joris en Marjan.
Joris is nu vijf jaar gescheiden en heeft sinds twee jaar een relatie met Marjan. Uit zijn vorig huwelijk brengt hij twee zonen mee.
Het gedoe zit hem in het contact met hun moeder: hoewel ze er net een akkoord over hebben gevonden bij hun bemiddelaar, vraagt ze enkele weken later alweer om een verhoging van de alimentatie. ‘Want de jongens worden groot en de voetbalclub heeft het inschrijfgeld weer abnormaal verhoogd.’
Joris heeft een hekel aan dit soort vragen. In eerste instantie negeert hij het mailtje van zijn ex en als ze hem er een keer op de zijlijn van de voetbal over aanspreekt, reageert hij boos dat hij het met zijn boekhouder zal bekijken als hij daar nog eens tijd voor heeft.
Lang verhaal kort: als puntje bij paaltje komt past hij enkele weken later het maandelijks over te maken bedrag aan. Om van het gezeur af te zijn. Omwille van de harmonie, dus.
Wanneer het Marjan ter ore komt dat hij het bedrag opgetrokken heeft, gaat er een soort licht uit in haar hoofd.
Niet dat ze vreest dat hij haar terug wil; maar ze kan maar niet geloven dat hij nog altijd zo van zich laat profiteren.
‘Natuurlijk moet hij bijdragen aan zijn kinderen, maar als hij blind blijft geven en zich als een mopperende melkkoe laat behandelen, kunnen wij toch niets opbouwen?!’ Tijdens de lunch met collega’s probeert Marjan de hele kwestie van zoveel mogelijk kanten te bekijken. Ze wil zich helemaal niet bemoeien met zijn geldzaken of zijn kinderen op een of andere wijze tekort doen. Maar zo klopt het toch niet? Moet ze er nu wel of niets van zeggen?
Op weg naar huis neemt ze zich voor gewoon haar mond te houden. ‘Dit zal ooit wel een keer stoppen, toch? En met mijn principes maak ik het hem zo moeilijk en ja, ook ik wil harmonie in mijn leven…’
(lees: anders maak ik het hem zo moeilijk, wordt hij kwaad en dat maakt me zodanig overstuur dat alle grond onder mijn voeten verdwijnt en er dus nul komma nul harmonie is)
Lang verhaal kort: zij kon natuurlijk niet lang haar mond houden : )
Want wanneer ze bij thuiskomst merkt dat zijn ex ook gevraagd heeft dit weekend even te ruilen, schiet ze uit.
Zijn toegift aan zijn ex ervaart Marjan als een lek: er sijpelt energie uit hun relatie doordat hij een oud patroon met zijn ex laat bestaan om van haar gezeur af te zijn. Hij zou zich meer moeten afbakenen ten opzichte van zijn ex.
Wanneer zij uiting geeft aan haar ongenoegen, komt hij tussen twee vuren te zitten. Aan de ene kant staat de moeder van zijn zonen die meer geld wil en met wie hij nog samen door één deur wil kunnen in het belang van hun kinderen. Aan de andere kant staat zijn nieuwe partner die eist dat hij de geldkraan dicht draait en hem verbiedt nog meer te geven.
Dit geeft zo een druk en spanning bij hem, dat er Joris van zich afbijt tegenover Marjan: ‘Ik zal zélf wel zal bepalen wat ik doe met mijn geld! Je wist toch dat ik kinderen had en je moet niet zo cheffen. Zullen we het eens hebben over hoe jij omgaat met jouw ex?!”
Bye bye harmonie.
Zie je wel dat er toch alleen maar ruzie van komt, denkt Marjan bij zichzelf. Volgende keer zwijg ik in alle talen. Ondertussen twijfelt ze aan wat hij haar gezegd heeft. Zou het waar zijn dat zij te veel bepaalt?
Ik weet niet of Marjan iemand is die te veel bepaalt. Wat ik wel weet is dat hij niet zelf bepaalt wat hij met zijn geld doet, ook al staat hij dat van de daken te schreeuwen. Hij lijkt niet in staat om nee te zeggen tegen zijn ex als het over de belangrijke dingen aan komt.
(Het exacte omgekeerde komt ook vaak voor: een gescheiden ouder die zich afbakent ten opzicht van zijn ex om zijn nieuwe relatie te vrijwaren van conflict, met als gevolg dat de ex-partner vindt dat er met hem niet meer te praten valt sinds hij een nieuwe relatie heeft en hier een aanleiding in vindt om het gevecht te openen.)
Hoe werkt het wel?
Harmonie is wel degelijk mogelijk in een samengesteld gezin. Niet door conflicten te vermijden, maar als resultaat van het constructief omgaan met het conflict. Hoe zit dat?
Hij zit tussen twee vuren en kan zich bewust worden van zijn dilemma. Hij vermijdt het conflict niet. Hij verplaatst het.
Wie kiest hij er voor te zijn als hij ziet dat hij niet iedereen tevreden kan stellen?
Vaak antwoordt een ouder op dit punt dat hij gewoon rust en harmonie wil. Dat is logisch gezien de druk waaronder hij staat, maar het gaat dan om het type harmonie van onder de mat vegen.
Hij kan boos worden op diegene die er over struikelt omdat die zijn harmonie verpest. De struikelaar, Marjan in dit voorbeeld, weerspiegelt simpelweg zijn innerlijk conflict dat hij niet onder ogen wil zien.
Wie wil hij zijn en durft hij het aan hiervoor te gaan staan? Dat is de uitnodiging tot groei die dit conflict hem eigenlijk komt brengen.
Hoe zit het met Marjan, de plusouder?
Een plusouder zoals Marjan vraagt eigenlijk aan haar partner:
Waar ben je? Ben je er voor mij? Vind jij onze relatie en onze toekomst samen ook belangrijk? Hecht jij er net zo een waarde aan als ik? Kan ik er op vertrouwen dat jij ook opkomt voor onze belangen? Wie ben ik in jouw ogen?
Dat zijn zeer relevante vragen.
De waarheid is dat een gescheiden ouder er niet voor de volle 100 procent kan zijn voor zijn nieuwe partner: hij heeft ook andere verplichtingen en staat de komende jaren voor de uitdagende taak die verplichtingen ten opzichte van elkaar af te wegen.
Dit onder ogen zien is háár uitnodiging tot groei.
Ook zij is immers op zoek naar harmonie, alleen verwoordt zij het als een verlangen naar geluk en verbinding.
Die verlangens kunnen wel degelijk ingevuld worden, op voorwaarde dat ze kan zien dat de man met wie ze zich verbonden wil voelen iemand is die ook andere verbindingen en verplichtingen heeft.
Dat klinkt heel simpel allemaal als je dat hier leest, maar dit vraagt een behoorlijke portie maturiteit. Zeker als die andere ‘verbindingen’ hun neus ophalen voor jou: hoe geef je ex-partners of stiefkinderen de plek die hen toekomt als ze jou liever kwijt dan rijk zijn?
Hij kan er niet onderuit dat hij zich zichtbaar moet maken en zij kan er niet onder uit dat het altijd wat anders zal lopen dan hoe zij het wil.
Dat is de dubbelheid, het voortdurende afwegen, waar hun samenzijn mee te maken krijgt. Of ze daar nu zin in hebben of niet. Dit afwegen is een uitnodiging om te groeien.
In dit groeiproces zijn beide partners afhankelijk van elkaar: als ze de relatie willen behouden moeten ze allebei de realiteit onder ogen komen en de verantwoordelijkheid van hun positie opnemen.
Ze zijn elk 100% verantwoordelijk voor hoe ze omgaan met hun gevoelens en gedachten en voor wat ze doen en laten.
Zij heeft het nodig signalen van hem op te vangen dat hij bij het maken van zijn keuzes ook aan haar en hun belangen denkt en dat zij hem daarin kan vertrouwen. Als hij te veel van zijn geld aan zijn ex geeft en daardoor financieel afhankelijk wordt van Marjan om nog leuke dingen te doen samen, dan klopt de balans van geven en nemen niet meer in dit nieuwe koppel.
Zij kan rust vinden in haar positie als ze ervaart dat hij ingrijpt op de momenten dat – ik zeg maar wat – zijn kinderen onrespectvol zijn naar haar. Dat hij dan iets zegt als:
‘jullie hoeven haar niet leuk te vinden, jongens, maar ik wil wel dat je beleefd bent. Als je een probleem met haar hebt, dan kom je daar mee naar mij. Want ik ben verantwoordelijk voor deze situatie. Dankzij mijn keuzes zijn jullie hier beland. Heb je problemen met haar, dan heb je een probleem met de keuzes die ik gemaakt heb en dus met mij.’
Als hij haar daarentegen laat afkraken door zijn kinderen, dan schaadt dat haar vertrouwen.
Ze mag hem leren vertrouwen in dat hij op zal komen voor zijn nieuwe leven op de momenten als hij inschat dat dat nodig is. Dat kan alleen maar als hij bewuste keuzes maakt. Als hij de dilemma’s aankijkt, de confrontaties niet uit de weg gaat. Er bij verwijlt. Niet bezwijkt aan zijn nood aan harmonie.
Natuurlijk is hij hierin evenzeer afhankelijk van haar.
Want het is niet zo dat hij eerst zijn werk moet doen van zich betrouwbaar opstellen opdat zij in volle glorie en met een open hart over de brug kan komen.
Het gaat om een gelijktijdig proces.
Als zij zich niet respectvol opstelt naar de relaties en verbindingen die hij al heeft, zál hij zijn kinderen niet op de manier waarop ik net suggereerde aanspreken. Want zijn kinderen komen dan in iets van:
‘Pa, waarom zouden we haar respecteren? Zij respecteert ons niet.’ En hij weet dan heel goed dat ze gelijk hebben.
Hij kan dus ook maar uitkomen voor wie hij is en de keuzes die hij gemaakt heeft als ze zich als een waardige keuze presenteert. Als zij blijft eisen en krijsen, zal hij zich schamen voor zijn keuze diep van binnen en dus ook niet de volle verantwoordelijkheid nemen.
De uitdaging
De uitdaging van het samengestelde gezin is dat er vele gevoeligheden liggen en het koppel van elkaar afhankelijk is om het samen goed te doen. We reageren op elkaar en als we dat vanuit het dier in ons doen, houden we elkaar gevangen in iets lelijks.
De plusouder reageert dan overgevoelig en eist een grens. De partner schrikt daar van, durft het conflict niet in de ogen te kijken. Hij of zij schippert, valt uit tegen één van de partijen of trekt zich terug op het werk en steekt daarbij de kop in het zand.
Hoe meer zij hem ziet schipperen of een van zijn vermijdingsstrategieën ziet toepassen, hoe meer zij van haar tak begint te maken. Hoe meer zij dat doet, hoe meer hij met zijn neus op het conflict geduwd wordt en verleid wordt zijn vermijdingsstrategie te gebruiken.
Hoe meer, hoe meer. Ze zitten gevangen in een systeem dat elkaar klein houdt. Nul harmonie.
Het kan ook anders
Ze kunnen echter ook komen in een systeem dat hun optilt. Een positieve spiraal. Hoe meer de ene zich waardig opstelt, hoe meer de ander zich waardig zal gedragen.
De vraag aller vragen is natuurlijk hoe je van de ene staat naar de andere gaat.Beide partners hebben daar een idee over: als de ander nu maar gewoon over de brug komt, kan ik dat ook.
‘Als jij nu maar respect afdwingt bij jouw kinderen kan ik rustig worden en zal ik me niet zo opgejaagd gedragen.’
Maar de ander antwoordt: ‘Als jij nu maar wat rustiger wordt en mij laat doen, dan zal ik er heus voor zorgen dat jij niks tekort komt.’
Als jij maar…
Het is een feit dat als de ander zich netjes zou gedragen het leven er allemaal veel gemakkelijker op zou worden.
Maar de ander is de ander en heeft zijn eigen perspectieven en noden. We begrenzen elkaar en lijken daarmee elkaars blokkade voor de paradijspoort.
Het tegenovergestelde is echter waar: net door niet te krijgen wat we willen, door geconfronteerd te worden met begrenzing en tegenslag, worden we gedwongen creatief te zijn en te groeien.
Ga je groeiproces aan! En het gesprek met elkaar 🙂
Praktijk
Cindy Schepers
Noéstraat 19, 3360 Bierbeek (Leuven), België
Volg mij
Mijn boek is uit!
Contactformulier
Adviesvragen worden niet via e-mail behandeld. Dank voor je begrip.