In dit artikel ga ik dieper in op iets waar koppels in samengestelde gezinnen vaak last van hebben, namelijk wanneer het kind allerlei ingewikkelde gevoelens heeft tegenover de nieuwe partner van zijn of haar mama of papa.

Stel die ingewikkeldheid komt tot uiting in het feit dat het kind die nieuwe partner niet aanspreekt, geen goeiendag zegt, meteen naar zijn kamer gaat als het thuiskomt. Of eerder stil is tot de mama of papa thuis komt. Dat soort situaties.

Voor partners is het supergemakkelijk om hierin vast te lopen…

Dat gaat zo ongeveer als volgt:

De stiefouder vindt dit niet aangenaam.

Diens partner, de ouder dus, begrijpt dit maar al te goed, vindt het zelf ook superlastig, maar weet niet wat ermee te doen. Ergens beseft die ouder misschien wel dat het kind door allerlei transities gaat. En dus minimaliseert hij het, of probeert zijn kind te verdedigen. Of in sommige situaties heeft de ouder al een hartig woordje met het kind gesproken, maar heeft dat de situatie alleen maar ingewikkelder gemaakt.

Niet zelden maken koppels hier ruzie over of zitten ze met een stilzwijgend ongenoegen.

Als mensen naar mij komen dan vragen ze hier vaak tips over

‘Wat moeten we doen!? Hoe pakken we dit aan?!!!’

Als het leven met tips en tricks op te lossen zou zijn, dan zou het makkelijk zijn.

Dan zou ik volgende twee dingen zeggen:

Eén: weet dat dit veel voorkomt in samengestelde gezinnen dus stop met hierover ruzie te maken;

En twee: stop met te verwachten dat er in een stiefrelatie instant liefde is, dat er wederzijds enthousiasme is over elkaars bestaan is, dat er spontane positiviteit opduikt. Zet in de plaats daarvan in op beleefdheid. Met andere woorden: leer het kind dat het goeiendag moet zeggen als het binnenkomt, ook al heeft het er geen zin in en vice versa.

Nu, ik weet niet hoe dat bij jou is als je die tips hoort, maar de mensen die bij mij komen kunnen daar meestal niet veel mee

Die protesteren dan. Dat het niet werkt en dat het niks oplost aan de sfeer. En gelijk hebben ze.

Dit werkt niet omdat kinderen geen te programmeren robots zijn en sommige kinderen gaan dit dan opzettelijk niet doen, simpelweg omdat je het gevraagd heb. Je komt in een machtsstrijd terecht.

Het verandert bovendien niks aan de sfeer in huis, want in het beste geval doet het kind wat het gevraagd werd, maar lost dat niets op. Want de stiefouder gaat dan blijven zeggen: ‘Het voelt zo geforceerd. Jouw kind doet dit alleen maar omdat je het gevraagd hebt. Het zegt nu wel hallo en slaapwel, maar ik voel het niet.’

Het gevolg is dat de stiefouder met grote, afwachtende blik het kind in de gaten houdt en zoekt naar bewijs van het een of ander en waarschijnlijk niet bepaald ontspannen rond loopt, waardoor het kind al helemáál niet uitgenodigd wordt om te ontdooien en zich veilig te voelen.

De twee volwassenen in huis hebben hier elk een taak die voorbij gaat aan de simpele tips en tricks

Het gaat om een uitdagende taak waar ze waarschijnlijk geen zin in hebben en spontaan van weg lopen. Heel logisch en menselijk… maar, blijf nog even, adem in, adem uit en overweeg toch je over je eerste reflex heen te zetten. Het betreft iets dat namelijk cruciaal is.

Laat me de taken van elke partner even met je doornemen:

1 De echte opdracht van de stiefouder hierin

De stiefouder heeft te beseffen dat het kind allerlei ingewikkelde gevoelens heeft tegenover hem. Dat het kind niet op die stiefouder zat te wachten bijvoorbeeld, ook al vindt hij of zij die stiefouder diep vanbinnen zelfs leuk, interessant en zou er – in een andere setting – zelfs een klik kunnen zijn (of niet, dat maakt niet eens uit).

Stiefkinderen zitten gemakkelijk vast in loyaliteitsconflicten met hun ouders, protesteren om de vele veranderingen die ze doorgemaakt hebben, voelen zich soms in de steek gelaten door de scheiding van hun ouders, testen al eens uit welk vlees ze in de kuip hebben en dergelijke meer.

Ja, natuurlijk is het nodig dat ze hier door geraken. Natuurlijk is dit geen boterbriefje om zich vanalles te gaan permitteren. Maar we geraken hier meestal niet verder mee door hen alleen maar streng toe te spreken.

Wat nodig is, is dat je dat beseft. Dat je dat besef als stiefouder echt laat binnenkomen, in elk cel van je lijf. Tot in je tenen. Dat je het niet alleen ergens in een uithoek van je geest wel weet, maar dat het besef ook zichtbaar is in jouw ogen, in de blik waarmee je naar het kind kijkt.

Nee, dat wil niet zeggen dat je jezelf te kakken moet laten zetten, dat je alles moet pikken, je moet wegcijferen of wat dan ook. Daarover heb ik niks gezegd!

Wat ik zeg is dat je moet leren comfortabel worden met dat je te maken hebt met iemand die jou misschien liever niet in zijn leven heeft, of die daar op zijn minst dubbele gevoelens bij heeft.

Is dat gemakkelijk voor ons als stiefouder? Nee, natuurlijk niet. Niemand wordt graag buitengekeken of genegeerd.

En toch, toch hebben wij als volwassenen in ons leven te leren ok te zijn dat niet iedereen ons begrijpt, kent, goedkeurt, leuk vindt.

Ben je hier van nature niet zo een held in? Heb je het nodig dat de anderen jou helemaal begrijpen, accepteren en bevestigen? Dan is nu het moment gekomen om daar verandering in te brengen.

Het gaat mij in eerste instantie over de blik waarmee je naar het kind kijkt. Daarmee wil ik niet zeggen dat je dit zwijgzaam moet ondergaan. Je kan er ook iets over zeggen. Dat je het niet makkelijk vindt bijvoorbeeld, en dat je snapt dat het voor het kind ook niet makkelijk is. Het is niet omdat je met een milde blik kijkt dat je over je grenzen moet laten gaan.

Stiefouders hebben te leren spreken tegen de kinderen van hun partner. Al was het in een monoloog. Al stoot je op een stilzwijgen van het kind. Dat is ok! Dat is niet erg! Jij bent niet afhankelijk van het kind. Jij leert hiermee steeds meer in het reine te zijn. Jij zet jouw deur open, en je bent er ok mee te beseffen dat je het kind daar niet kan doorsleuren.

Kinderen hebben soms goede redenen om zich op te sluiten in zichzelf en niet door de deur te komen die wij van harte openzetten. Dat is hun worsteling, niet de jouwe.

Als jij echt leert om op een volwassen manier om te gaan met het gegeven dat niet iedereen op deze aardbol jou leuk vindt, dan hoef je er zelf geen punt van te maken dat er geen goeiedag gezegd wordt.

Je kan leren in die daad van niet groeten de pijn van de ander te zien. En je kan gewoon zelf wel blijven groeten. Ik denk dat dat een groot cadeau is voor het kind. Dat het een daad is van volwassenheid, dat het een bewijs is dat jij met mensen kan omgaan.

Is dat niet wat je altijd al verlangde van het kind, dat het goed met mensen zou kunnen omgaan? Was dit niet waarom je dat van dat groeten mee onder de aandacht wou brengen? Wel, walk your talk. We leren kinderen niet door te preken wat ze wel of niet moeten doen, maar door het voor te leven.

Nu, hiermee is de kous nog lang niet af. Want er is ook de partner van de stiefouder, de ouder van het ‘onbeleefde’ kind.

2 De taak van de ouder van het kind

De ouder speelt hierin een cruciale rol. En dat op twee manieren.

Ten eerste is deze persoon de partner van de stiefouder die zonet van mij een uitdagende opdracht gekregen heeft. Wat we van de stiefouder vragen is cruciaal, maar niet min. Dit vraagt heel veel maturiteit en goede emotieregulering van de stiefouder.

Beste ouder, heb daar begrip voor! Niet alleen in een uithoek van je geest, maar in je blik. Laat je partner zien dat jij ziet hoe moeilijk dit is. Kom niet af met verklaringen over het waarom en si en la, of met goedbedoeld gesus en getroost. Nee, neem je partner serieus en wees er voor je partner. Los niets op, minimaliseer niets, maar wees er gewoon. Erken dat het niet leuk is. Laat voelen dat je de moeilijkheid voelt. Wees lief voor je partner (en nee, dat wil niet zeggen dat je nu moet kruipen of allerlei vreemde verzoeken inwilligen).

Ten tweede is er nog je kind. Jouw kind kampt blijkbaar met het een en ander. Misschien is het verzet. Misschien zit het kind vast. Misschien is het kind boos.

Heel veel kans tussen haakjes dat het kind niet echt boos is op de stiefouder, maar op zijn ouders. Op jou dus, onder andere. (En nee, het maakt daarbij niet uit of de ex zijn of haar aandeel in de scheiding minimaliseert. Daar heeft je kind geen boodschap aan.)

Het kan heel lastig zijn voor een kind om die boosheid toe te laten, het is makkelijker boos te zijn op een niet-ouder. Jij bent de ouder van het kind. Je kind is loyaal aan jou.

Je kan het kind helpen met die moeilijke gevoelens. Door er voor het kind te zijn. Door het aan te spreken op zijn gedrag. Door te proberen connectie te maken met de pijn achter het gedrag.

Wees een bedding voor je kind. Zonder aan je kind te trekken, want dat werkt hier vaak alleen maar averechts. Laat je kind weten dat je er bent, dat je het ziet. Grens ongepast gedrag af.

Ja, inderdaad, volg die tweede tip van hierboven en vraag beleefd gedrag van het kind. Maar ga de relatie aan. Wees aanwezig. Laat zien dat je het gezien hebt.

En ik weet het. Dat is niet gemakkelijk! Wat ik van jou vraag, ouder, is ongeveer even moeilijk als wat ik van de stiefouder gevraagd heb (niet dat het een wedstrijd is, maar goed).

Het is verdorie pijnlijk om de pijn in de ogen van onze kinderen te zien! We voelen ons schuldig over de situatie waarin we onze kinderen gebracht hebben, zelfs al was de scheiding niet ons idee. Heel veel ouders kampen met een diep schuldgevoel.

Wentel je niet in dat schuldgevoel, net zoals de stiefouder zich niet hoeft te wentelen in het o-jee-o-jee-ze-zien-me-niet-graag-gevoel. Je mag je schuldig voelen; je schuldgevoel hoeft niet weg te gaan, maar spreek met het kind. Je bent meer dan je schuldgevoel, ook al voelt dat niet altijd zo.

Blijf er als een ouder voor je kind zijn, verdwijn niet omdat jouw schuldgevoel ervoor zorgt dat je het kind niet meer echt in de ogen kan kijken. Wees er voor je kind, spreek erover. Dán neem je echt je ouderrol op.

Je kind heeft nood aan jou als ouder, ook al lijkt dat misschien niet zo.

Onthecht je van het resultaat

Wees er als koppel voor elkaar in deze uitdagingen, hoe futiel ze van buitenaf ook lijken. Het gaat niet om iets futiels.

In wezen maakt het natuurlijk niet uit of het kind nu wel of niet groet. Daar gaat niemand van dood. Het maakt wél uit hoe jullie er zijn voor elkaar. Hoe jullie je opstellen naar het kind.

Zet in op relaties

Lieve mensen, ik begrijp dat relaties in een samengesteld gezin erg uitdagend zijn, maar stop met om tips en tricks te vragen. Besef dat een samengesteld gezin een aantal dingen met zich mee brengt, dat de allergrootste verandering er in ligt om de relaties veilig en betrouwbaar te maken, dat dit iets van jou zal vragen dat moeite kost.

Dat is wél waar ik je mee kan helpen. Graag zelfs. Je bent van harte welkom.

Bekijk hier hoe ik je kan helpen >>>

Dank om hieronder jou constructieve reactie met me te delen.